Tahsili gecikmiş alacaklar ve yapılandırmalarda artış var
Kurdaki artış bankacılık sistemini ve reel sektörü ciddi derecede zorluyor. 1 dolar borcu olan bir firmanın bugün bu 1 doları ödemek için daha fazla satış yapması veya fiyatlarını yukarı çekmesi gerekiyor. Aynı şeyler bankalar için de geçerli. Bir banka 1 dolarlık borcunu ödemek için bugün daha yüksek faizle kredi vermek zorunda. Bu durum bir silsile şeklinde yeni fonlara erişimde bankaların daha fazla maliyete katlanmasına sebep oluyor. Yani kurdaki artış bankacılık sistemini hem mali yapıları aşındırma bakımından hem de reel sektör kredileri geri ödemelerindeki sorunlar üzerinden etkiliyor.
Bankacılık sektörü ve reel sektör birbirinden ayrı düşünülemez. Birinin krizinin diğerini de içine alacak kadar büyük olabilir. Bankaların reel sektörü finanse etmede tutuk davranmaması için mali yapılarının güçlendirilmesi veya en azından mevcut durumlarını korumaları gerekiyor. Sektörün önemli bir göstergesi olan sermaye yeterlilik oranı (SYR) temmuz ayı itibarıyla ortalamada yüzde 16,1. Ağustos ayında TL’deki reel kaybı ile yeniden düşünüldüğünde SYR’ler daha da aşındı. Fakat yeni yöntemlerle hesaplanan bu oran ağustosta yüzde 17 olarak açıklandı. Bankaların ekonomideki türbülansa rağmen gücünü koruduğu görülüyor. Tahsili gecikmiş alacaklar (TGA) açısından bakıldığında mayıs ayında 2,82 olan oran temmuz ayında 3,05’e yükseldi. Türkiye’nin önde gelen şirketleri borçlarını yeniden yapılandırma başvurusu yaptı. Bankalar Birliği (TBB) yeniden yapılandırılan alacak tutarının 2017 sonu itibarıyla 78 milyar Türk Lirası olduğunu açıkladı. 20 milyar dolar tutarında kredi için yapılandırma talep edildiği de söylenenler arasında. (1) Bunlar ilaveten birçok ünlü markanın konkordato ilan etmesi son dönemde basına yansıyan haberler arasında öne çıkıyor.
Tüm bu gelişmeler gösteriyor ki reel sektörün üzerindeki baskının krize dönüşmesi ve bir sonraki adımda bankacılık sistemine sıçrama riski var. Son dönemde artan tahsili gecikmiş alacaklar ve yapılandırma talepleri bu durumu işaret eden önemli göstergeler. Bankacılık sisteminin sağlam şekilde yola devam edebilmesi için yeni önlemler alması gerekiyor. Nitekim BDDK tarafından hazırlanan ve 15 Ağustos’ta yürürlüğe giren “Finansal Sektöre olan Borçların Yeniden Yapılandırması” (2) hakkında yönetmelikte şirketlerin borçlarının yeniden yapılandırılması temel alınıyor. TBB tarafından çerçevesi oluşturulan anlaşmanın 100 milyon TL ve üzeri borçlar için geçerli olması bekleniyor.
İlgili bağlantılar:
(1) https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45321072
(2) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/08/20180815-4.htm